ما در اشتباهیم. اگر سالی که در آن هستیم چیزی یاد ما داده باشد، آن این است که چگونه پیش‌بینی‌های همه از سال ۲۰۲۰ غلط از آب در آمده است. درست است؛ درنظر نگرفتن تنها عامل مهم در این پیش‌بینی‌ها (کووید-۱۹) را می‌توان به دلیل نادر بودن آن توجیه کرد. چیزهایی را که تنها یک بار در قرن رخ می‌دهند، مشکل می‌توان درنظر گرفت. اما حتی زمانی که وخامت همه‌گیری مشهود شد هم کمتر کسی پیامدهای مالی آن را به درستی قضاوت کرد. این شدیدترین ضربه به اقتصاد جهانی در زمان صلح بود اما به رغم آن بهای سهام در بازار بورس آمریکا و قیمت مسکن در بریتانیا به بالاترین سطح خود رسید. چگونه می‌توان این پدیده را توضیح داد؟   

با توجه به بی‌کفایتی‌های جمعی عظیم، وسوسه‌ای وجود دارد که می‌گوید انواع پیش‌بینی‌هایی را که در مورد بازارهای مالی در سال آینده شده است، باید نادیده گرفت. اما هنگامی که از مرحله «اندیشمندانی که اشتباه می‌کنند» می‌گذرید، چه می‌کنید؟ همه ما باید در طول روز مجموعه‌ای از تصمیمات بزرگ و کوچک اتخاذ کنیم. باید در مورد شغل، خانه، بازنشستگی و غیره تصمیم بگیریم. باید در مورد پس اندازمان کاری بکنیم، حتی اگر این کار به معنی رها کردن آن در بانک باشد. در اتخاذ این تصمیم‌ها باید روند اوضاع را در آینده پیش‌بینی کنیم.  

بنابراین همه ما ناگزیر چه بخواهیم چه نخواهیم، پیش‌بینی‌کنندگانی آماتور هستیم. اما جایی که کارشناسان هم اشتباه می‌کنند، چه روزنه امیدی برای قضاوت‌های ما باقی می‌ماند؟  

تا جایی که به اقتصاد مربوط می‌شود، برخوردی واحد در مورد آن وجود دارد. اقتصاد در سالی که در آن هستیم، سخت ضربه خورد اما اکنون واکسن (کووید-۱۹) عرضه شد که می‌دانیم موثر است و می‌بینیم که سال آینده سال بهبود قابل توجه اقتصادی خواهد بود. از زمان و میزان احیای اقتصاد بی‌خبریم اما از چرخه اقتصاد به آن میزان تجربه داریم که با اطمینان بدانیم که فرصت‌های شغلی از دست رفته به نحوی بازخواهند گشت. 

این آگاهی عامل اطمینان برای برنامه‌ریزی‌هایی از جمله تغییر شغل، نقل مکان و غیره است. به بهای واحدهای مسکونی بپردازیم. ممکن است بهای مسکن باردیگر افت کند، اما اگر چنین شود برای ما بیگانه و ناشناخته نخواهد بود. ما تجربه سقوط بهای مسکن را در بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸-۹ داشتیم که در جریان آن میانگین قیمت واحدهای مسکونی تا ۲۰ درصد افت کرد. این به معنی آن نیست که بگوییم تهدیدهای موجود به همان میزان قابل توجه است – فکر نمی‌کنم باشد – اما دست کم ما در تاریکی مطلق گام برنمی‌داریم. 

برای بازارهای مالی اوضاع حتی از این حساس‌تر است. کلیه موسسات و نهادهای مالی پیش‌بینی‌های خود را در مورد نرخ بهره، ارز، سهام، بهای نفت و مانند آن ارائه داده‌اند اما نتیجه آن سردرگمی و هرج و مرج بوده است. عوامل تعیین‌کننده و جریانات بیش از حدی در این‌ها همه نقش بازی می‌کنند.  

برای چشم‌اندازی روشن و مستقیم، نظر جیم اونیل را که حالا لرد اونیل شده جویا شدم. چهره او زمانی شناخته شد که در مقام اقتصاددان ارشد موسسه گلدمن سَکس، گزارش معروف «بریکس» را تالیف کرد. بیست سال پیش بود. برزیل، روسیه، هند و چین چهاراقتصاد بزرگ جهان بودند. گزارش «بریکس» بر یک الگوی اقتصادی مبتنی بود که می‌توانست پیش‌بینی کند این کشورها رقبای اقتصادی کشورهای توسعه یافته خواهند شد.  

این گزارش یکی از موثرترین پژوهش‌های اقتصادی بود که تا آن زمان منتشر شده بود. در حال حاضر کنفرانس‌های سالیانه «بریکس» (با پیوستن آفریقای جنوبی به این جمع) برگزار می‌شود و بانک توسعه بریکس تحت نام «بانک توسعه نوین» ایجاد شده است. درست است که پیش‌بینی‌ها عینا به حقیقت نپیوسته است و چین بهتر و روسیه بدتر از آن چه تصور می‌شد عمل کرده‌اند اما این پیام اصلی به جای خود باقی است که قدرت به اقتصادهای در حال توسعه انتقال می‌یابد. 

لرد اونیل اکنون چه فکر می‌کند؟ او در مجموع در مورد سال ۲۰۲۱ خوشبین است. لرد اونیل در یک سخنرانی در «پروجِکت سیندیکِت» هم به شرایط صعود و هم موارد افت بازار در سال آینده اشاره کرد. 

در قلب شرایط جهش بازار، حضور جو بایدن در کاخ سفید و بازگشت به همکاری‌های چند جانبه بین‌المللی واقع شده است. همچنین، توزیع چندین واکسن کرونا به بازگشت جهان به جایی که بود در شرایطی محکم و قابل اتکا کمک خواهد کرد. 

نقطه ضعف بازار (که از جهش آن جلوگیری خواهد کرد) این است که سهام در مجموع ارزان نخواهد بود، بخش فناوری پیشرفته آمریکا به ویژه درمقابل مقررات سختگیرانه‌تر محدودسازی انحصارطلبی، آسیب‌پذیر خواهد شد و این خطر وجود خواهد داشت که احیای تورم پولی به افزایش نرخ بهره بینجامد. او همچنین فکر می‌کند ارزش برابری دلار کاهش خواهد یافت اما چنین اتفاقی به جهش بهای کالا در بازارهای بین‌المللی خواهد انجامید که خود به بازارهای نوپا کمک خواهد کرد.  

لرد اونیل نتیجه‌گیری می‌کند که «در مجموع، من وزنه را به جهش در بازارهای بین‌المللی می‌دهم.» این نظریه‌ای جهانی با تمرکز بر بازار ایالات متحده است. اما از آن جایی که بازارهای آمریکا بیش از نیمی از ارزش بازار سهام جهان را تشکیل می‌دهد، آن چه در این ناحیه رخ می‌دهد بر همه ما تاثیر می‌گذارد. اگر لرد اونیل درست بگوید، سال ۲۰۲۱ از جهاتی بسیار متفاوت، سال احیا و بهبود خواهد بود.